Türkiye’nin güneş enerjisi bakımından zengin bir coğrafyada bulunması, sürdürülebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisinin ekonomik olarak da çok ucuz olması dolayısıyla özellikle su ısıtma aracı olarak güneş enerjisi sisteminin kullanılması ülkemizde çok yaygın haldedir.

Peki, kat mülkiyetine tabi olan binalarda, isteyen her kat malikinin ortak yerlerden olan çatıya kendi güneş enerji sistemi koydurması mümkün müdür? Toplumda genellikle kat malikleri arasında hukuki ihtilafa neden olan bu konu mahkemeleri de oldukça meşgul etmiş. Hatta Yargıtay kararlarına konu olmuş. Çatıya güneş enerjisi koydurulması ile ilgili problemler ana hatlarıyla birkaç başlık altında toplanıyor. Bunları; çatıda bütün bağımsız bölümler için yeterli yer olmaması, her bir sistem için gerekli yerin bağımsız bölümlerin arsa paylarından fazla olması, sistem dolayısıyla ana yapının statiğinin veya çatı izolasyonunun zarar görmesi, gerekli teknik önlemlerin alınmamış olması dolayısıyla sistemin bağımsız bölümlere zarar vermesi şeklinde sıralayabiliriz.

Esas itibariyle, 23/6/1965 tarih ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19.maddesi hükmüne göre; kat maliklerinden her biri ana taşınmazın mimari durumunu titizlikle korumaya mecburdur ve tüm kat maliklerinin rızası olmadıkça ana taşınmazın ortak yerlerinde onarım, tesis ve değişiklikler yaptırılamaz. Ana taşınmazın mimari projesinde yapılacak değişikliklere tüm bağımsız bölüm maliklerinin serbest iradeleri ile onay vermiş olmaları gerekir. Diğer taraftan aynı kanunun 16.maddesine göre; kat malikleri ana gayrimenkulün bütün ortak yerlerine ortak mülkiyet hükümlerine göre malik olup, bu yerleri aksine sözleşme olmadıkça her kat maliki arsa payı oranında kullanma hakkına sahiptir. Kanun, bu kullanımın ortak yerlerin özgülendiği ya da durumun gerektirdiği faydalı bir amaca uygun olmasını aramaktadır.

Buradan hareketle kural olarak bütün kat maliklerinin yazılı onayı olmadıkça ortak yerlerde tesis veya değişiklik yapılamayacağı kabul edilmiş olmakla beraber, Yargıtay uygulamalarında bütün kat malikleri yönünden ekonomik olması ve ülke ekonomisine de önemli bir katkı sağladığı gerekçesiyle kat mülkiyetli binaların ortak yerlerinde güneş enerjisi sisteminin tesisine izin verilmektedir. Fakat bu izin verilirken, çatı veya terasta kurulacak güneş enerjisi sisteminin kaplayacağı alanın kat malikinin bağımsız bölümünün arsa payına isabet edecek alanı aşmaması, çatıda bu iş için ana yapıdaki bütün bağımsız bölümlere yetecek kadar tesis kurmaya elverişli alanın mevcut olması, bütün bağımsız bölümlerin bu sistemi kurması halinde ana yapının statiğinin zarar görmemesi şeklindeki temel şartları ve sistemin çatıda uygun konumda bir yere bağımsız bölümlere zarar vermeyecek şekilde bütün gerekli teknik önlemler alınmak suretiyle monte edilmesi hususları aranmaktadır.