Bina güçlendirme, en basit tanımıyla, oturulmakta olan binanın depreme daha dayanıklı hale getirilmesidir.

Daha teknik olarak binanın güçlendirilmesi; binaların ve bina türü yapıların tamamının veya bölümlerinin deprem etkisi altında tasarımı ve yapımı ile mevcut binaların deprem etkisi altındaki performanslarının değerlendirilmesi ve değerlendirme sonucunda binada gerekli değişikliklerin yapılması anlamına gelir.

Bina güçlendirme mevzuatı

Böyle teknik ve hukuki bir konuyu doğru anlamak ve zamanla mevzuatta meydana gelen değişiklikleri takip etmek için öncelikle binaların güçlendirilmesine dair mevzuatı bilmek gerekir. Bina güçlendirme mevzuatı temel olarak şunlardan oluşur:

• 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
• 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
• 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
• 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği
• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği
• Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği Kapsamında Yapılacak Tasarım Gözetimi ve Kontrolü Hizmetlerine Dair Tebliğ
• Zemin ve Temel Etüdü Uygulama Esasları ve Rapor Formatına Dair Tebliğ

Bina güçlendirme kararı nasıl alınır?

Binanın depreme dayanıklı hale getirilmesi için güçlendirilmesi kararının alınmasını iki al başlıkta incelemek gerekir:

• Binanın depreme karşı güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun bilimsel bir raporla tespit edilmiş olması
• Böyle bir bilimsel rapor olmadan güçlendirme yapılmak istenmesi 

Binanın depreme dayanıksız olduğunun raporla tespit edilmesi

• Binanın güçlendirilmesinin gerektiği bilimsel bir raporla ortaya koyulmuştur.
• Bu durumda artık kat maliklerinin rızasının aranmasına gerek olmaz.
• Tek bir kat maliki bile bu durumda binanın güçlendirilmesi için sulh hukuk mahkemesine başvurabilir.
• Mahkemece bir proje hazırlattırılır.
• Proje doğrultusunda bina güçlendirilir.
• Ödeme katılmayan kat malikinden dava açılarak, payına düşen miktar alınır.

O halde denilebilir ki; apartmanın ya da binanın depreme dayanıksız olduğu bir fenni raporla ya da yetkili kamu kurumunca ortaya koyulursa, TEK BİR kat maliki bile bina güçlendirme sürecini başlatabilir.

Binanın depreme dayanıklılığı ile ilgili bir rapor olmaması

 Bu raporun olmamasının iki sebebi olabilir: Bina teknik bir inceleme yapılmıştır ve binanın güçlendirilmesine gerek olmadığı belirtilmiştir ya da apartman/site sakinleri kendiliğinden ve tedbiren bir güçlendirme yapmak istemektedir.

Bu durumda 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19’uncu maddesi son derece açıktır ve şöyle der: Kat maliklerinden biri, bütün kat maliklerinin beşte dördünün yazılı rızası olmadıkça anagayrimenkulün ortak yerlerinde inşaat, onarım ve tesisler, değişik renkte dış badana veya boya yaptıramaz.

Yukarıdaki ifadenin hemen devamında da “Ancak, … anayapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmiş olması halinde, bu onarım ve güçlendirmenin projesine ve tekniğine uygun biçimde yapılması konusunda kat maliklerinin rızası aranmaz” der ki; bu tam olarak az yukarıda açıkladığım ilk seçeneği ortaya koyar.

O halde; ortada bir rapor yokken kat malikleri kurulu toplanıp binanın güçlendirilmesi kararı almak istiyorsa, bunun için tüm kat maliklerinin en az 4/5’inin rızası gerekir.

Fakat bu kararın alınması için sadece bu orana değil; aynı zamanda toplantı çağrı usul ve esaslarına da riayet etmek gerekir.