Asansör Tamir Masrafları Kimden Tahsil Edilir?
Apartmanlarda yaşayan kiracı ve ev sahipleri arasında en çok tartışma yaratan konulardan biri asansör tamir ücretleridir. Bu durumda asansör tamir ücretini kiracı mı öder ev sahibi mi sorusu hem yasal açıdan hem de pratik açıdan önemli bir meseledir. Türk hukuk sistemi bu konuda net kurallar belirlerken, uygulamada farklı durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Genel kural olarak, asansör bakım ve onarım giderleri apartman ortak giderler kapsamında değerlendirilir. Türk Borçlar Kanunu'na göre, kiracılar sadece kullandıkları dönemde ortaya çıkan ve günlük kullanımdan kaynaklanan masraflardan sorumludur. Büyük onarım ve yenileme işleri ise mülk sahibinin sorumluluğundadır.
Yasal Düzenlemeler ve Borçlar Kanunu Hükümleri
Türk Borçlar Kanunu'nun 308. maddesi kiracıların sorumluluklarını belirlerken, küçük onarımlar ve günlük bakım işlerinin kiracıya ait olduğunu belirtir. Ancak asansör gibi ortak kullanım alanlarındaki büyük onarımlar farklı değerlendirilir. Asansör motoru arızası, kablo değişimi veya kapı sistemlerinde yaşanan büyük sorunlar ev sahibinin sorumluluğuna girer.
Kiracının sorumluluğunda olan durumlar genellikle asansörün kötü kullanımından kaynaklanan küçük hasarlar veya vandalizm sonucu oluşan zararlarla sınırlıdır. Doğal aşınma ve yaşlanmadan kaynaklanan sorunlar ise mülk sahibinin uhdesindedir.
Kira Sözleşmesindeki Özel Hükümler
Asansör tamir ücretini kiracı mı öder ev sahibi mi sorusunun cevabı bazen kira sözleşmesindeki özel hükümlerle de şekillenir. Ancak bu hükümler yasal sınırları aşamaz ve kiracıyı haksız yere külfet altına sokacak düzenlemeler geçersizdir. Sözleşmede yer alan hükümler adil olmalı ve karşılıklı menfaatleri gözetmelidir.
Bazı kira sözleşmelerinde asansör bakım aidatının kiracı tarafından ödeneceği belirtilse de, büyük onarım masrafları için böyle bir yükümlülük getirilemez. Kiracı sadece normal kullanım sırasında ortaya çıkan ve öngörülebilir masraflardan sorumlu tutulabilir.
Apartman Yönetimi ve Aidat Sistemi
Apartman yönetiminde asansör giderleri genellikle aylık aidat sistemi içinde değerlendirilir. Bu aidatlar hem rutin bakım hem de olası onarım masrafları için ayrılan fonları kapsar. Kiracı ve ev sahibi arasındaki aidat ödeme sorumluluğu kira sözleşmesinde belirtilmelidir.
Eğer kiracı aylık apartman aidatını ödüyorsa, bu aidat içinde asansör bakım payı da bulunur. Ancak aidatın karşılamadığı büyük onarım masrafları için ek ödeme talep edildiğinde, bu masrafın ev sahibi tarafından karşılanması gerekir.
Acil Durum ve Arıza Senaryoları
Asansörün tamamen arızalanması veya güvenlik riski oluşturması durumunda acil müdahale gerekebilir. Bu gibi durumlarda masrafın kim tarafından karşılanacağı önceden belirlenmelidir. Genellikle acil onarımlar ev sahibinin sorumluluğundadır, ancak kiracının kötü kullanımından kaynaklanan arızalar istisna teşkil eder.
Asansör arızası nedeniyle kiracının mağdur olması durumunda kira indirimi talep edilebilir. Özellikle uzun süreli arızalar kiracının konutu tam olarak kullanmasını engellediği için yasal haklarını kullanması mümkündür.
Çözüm Önerileri ve Pratik Yaklaşımlar
Bu tür sorunları önlemek için kiracı ve ev sahibi arasında şeffaf bir anlaşma yapılması önemlidir. Asansör bakım ve onarım masraflarının nasıl paylaşılacağı kira sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir. Ayrıca apartman yönetimi bu konularda düzenli bilgilendirme yaparak şeffaflığı sağlamalıdır.
Modern apartman yönetiminde bu süreçlerin dijital ortamda takip edilmesi büyük kolaylık sağlar. Masrafların şeffaf şekilde kaydedilmesi ve ilgili taraflarla paylaşılması hukuki anlaşmazlıkları önler. Site ve apartman yönetimi süreçlerinin profesyonel bir yazılımla yönetilmesi, asansör bakım kayıtlarından aidat takibine kadar birçok işlemi kolaylaştırır. Konsiyon gibi kapsamlı yönetim yazılımları, bu tür masrafların şeffaf takibi için gerekli altyapıyı sağlayarak hem yöneticilerin hem de sakinlerin işini kolaylaştırır.